Ποιες είναι οι βασικές αρχές που καθοδηγούν τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σας και πώς εκφράζονται στα έργα σας;

Σε κάθε έργο επιδιώκουμε τη μοναδικότητα της αρχιτεκτονικής εμπειρίας και την ανάδειξη της αύρας που δίνει ένα κτίριο στον τόπο όπου υλοποιείται. Η αρχιτεκτονική, όχι μόνο ερμηνεύεται και αξιολογείται με τους όρους που θέτει ο τόπος όπου χτίζεται, αλλά εκφράζει μια ερμηνευτική στάση του περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται, επιβεβαιώνοντας τη διαλεκτική στάση της με αυτό.

Μέσα από τα κτίριά μας επιθυμούμε να ενεργοποιήσουμε την αντίληψη για τον χώρο, να επιτρέψουμε την παρατήρηση του κόσμου και να ενισχύσουμε τη διαδραστική εμπειρία μεταξύ χρηστών και αρχιτεκτονημάτων.

Είναι χαρακτηριστικό πως όλα τα έργα μας έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά, υλικά, μορφή, γεωμετρία και δεν ακολουθούν μια συγκεκριμένη μανιέρα, καθώς για εμάς η αρχιτεκτονική πάντοτε χτίζεται σε κάποιο τόπο και αυτός ο τόπος αποτελεί το αναπόφευκτο πλαίσιο αναφοράς της. Ο τόπος ορίζει το θέμα, το φιλτράρει, το επηρεάζει και επηρεάζεται από αυτό.

Παράλληλα, η ιδέα της ολιστικότητας στη σχεδιαστική προσέγγιση των έργων προϋποθέτει τη σύνθεση γνώσης από τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, τις πολιτικές, οικονομικές και διοικητικές επιστήμες, την τεχνολογία αλλά και τον πολιτισμό και μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία βιώσιμων και καινοτόμων έργων που σέβονται το περιβάλλον, το φυσικό τοπίο και συμβάλλουν σε ακμάζουσες ανθρώπινες κοινότητες.

Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα έργου που θεωρείτε ότι αποτυπώνει πλήρως τη φιλοσοφία σας;

Σε όλα τα έργα η ιδέα της ολιστικότητας στον σχεδιασμό είναι βασική αρχή. Αν έπρεπε να σταθώ σε ένα έργο, θα επέλεγα να μιλήσω για το “P.180-186”, που αφορά τη μετατροπή ενός εμπορικού κέντρου σε ένα βιώσιμο και πρωτοποριακό συγκρότημα γραφείων, με την παράλληλη προσθήκη ενός ανεξάρτητου πενταώροφου κτιρίου. Η επιλογή έχει να κάνει και με τη βράβευσή του στην κατηγορία Complexity στην 3η Έκθεση & Βραβεία «Αλουμίνιο & Αρχιτεκτονική», στο πλαίσιο του 16^ου Συνεδρίου alumini.

Πρόκειται για ιδιαίτερα απαιτητικό και ταυτόχρονα επίκαιρο έργο, καθώς από τη μία έρχεται να απαντήσει σε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα της εποχής μας, τον τρόπο διαχείρισης του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος και μάλιστα την περίπτωση της εισαγωγής μιας νέας χρήσης εντελώς διαφορετικής με την αρχική σε όλα τα επίπεδα, και από την άλλη είναι ένα έργο μεγάλης κλίμακας που μελετήθηκε, αδειοδοτήθηκε και υλοποιήθηκε σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, σε λιγότερο από δύο χρόνια, απαντώντας στις σύγχρονες επιταγές για τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων μιας επένδυσης.

Το αποτέλεσμα, ένα βιώσιμο, ενεργειακό και αειφόρο κτίριο, ένα κτίριο στο οποίο αξιοποιήθηκαν υφιστάμενα υλικά, το πρώτο δημόσιο κτίριο με πιστοποίηση LEED Gold, που δικαίωσε πραγματικά όλους όσοι συμμετείχαν στο έργο.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες κατασκευαστικές προκλήσεις που έχετε αντιμετωπίσει σε σύνθετα έργα και πώς τις ξεπεράσατε;

Καταρχάς να σημειώσουμε πως κατασκευαστικές προκλήσεις έχουν τα περισσότερα έργα, ανεξάρτητα από την κλίμακα αλλά και την κατηγορία τους. Η λέξη κλειδί είναι: συνεργασία. 

Η στενή συνεργασία με τους υπόλοιπους μελετητές, με ειδικούς συμβούλους, με το τεχνικό τμήμα των διαφόρων εταιρειών – προμηθευτών αλλά με τον ανάδοχο εργολάβο, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε να επιλυθούν κατασκευαστικές προκλήσεις σε σύνθετα έργα, τόσο κατά τη διάρκεια της μελέτης όσο και κατά τη διάρκεια της κατασκευής.

Ποιος είναι ο ρόλος του αλουμινίου στη σύγχρονη αρχιτεκτονική και πώς συμβάλλει στη βιωσιμότητα και την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων;

Το αλουμίνιο είναι ένα υλικό -κλειδί για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και τη μετάβαση του κόσμου σε μια κλιματικά ουδέτερη και κυκλική οικονομία, με μεγάλες δυνατότητες που οφείλονται στις ιδιότητές τους και στο γεγονός πως πρόκειται για ένα βιώσιμο δομικό υλικό, εξαιρετικά φιλικό προς το περιβάλλον, μη τοξικό, με ελάχιστο ενεργειακό κόστος και με σπουδαίες φυσικές ιδιότητες που το καθιστούν ιδανική επιλογή για κάθε κατασκευή, για παραγωγή έργων βιώσιμης ανάπτυξης, συστημάτων επένδυσης ή κάλυψης όψεων κτιρίων, αλλά και κατασκευών με ειδικές απαιτήσεις και προδιαγραφές.

Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του αλουμινίου, που το καθιστούν ως ένα από τα επιδραστικότερα δομικά υλικά στον κόσμο των κατασκευών, είναι η ανακυκλωσιμότητά του. Διαθέτει μεγάλο κύκλο ζωής, καθώς μετά από την κατάλληλη επεξεργασία ανακύκλωσης μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά τόσο στις οικοδομικές δραστηριότητες όσο και σε άλλους τομείς ανάπτυξης. Επιπλέον, το αλουμίνιο είναι ένα υλικό το οποίο βρίσκεται -ακόμα- σε μεγάλες ποσότητες στη φύση, με συνέπεια η εξόρυξή του να μην είναι ιδιαίτερα βλαβερή για το περιβάλλον.

Η χαμηλή πυκνότητά του και η ικανότητά του να μεταφέρει θερμότητα, βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου, συνεισφέροντας στον περιορισμό των εκπομπών άνθρακα, στην αύξηση της εξοικονόμησης νερού και στην εκμετάλλευση του φυσικού φωτός με ταυτόχρονη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία, οι προσόψεις κτιρίων που ενσωματώνουν συστήματα αλουμινίου επιτυγχάνουν μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια ως και 50%, αντανακλώντας το 95% της ηλιακής ενέργειας και προσφέροντας αποτελεσματικό έλεγχο της θερμοκρασίας μέσα στα κτίρια.

Πώς βλέπετε το μέλλον της αρχιτεκτονικής σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη; Και πώς ενσωματώνετε τις νέες τεχνολογίες και τις αρχές τις αειφορίας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σας;

Μονόδρομος για τον σύγχρονο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό είναι η δημιουργία βιώσιμων και καινοτόμων έργων που σέβονται το περιβάλλον, το φυσικό τοπίο και συμβάλλουν σε ακμάζουσες ανθρώπινες κοινότητες.

Η μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα στάδια του έργου, από τη μελέτη, μέχρι την υλοποίηση αλλά και την καθημερινή λειτουργία του. 

Η ποιότητα της ανθρώπινης ζωής και, δίχως καμία υπερβολή, η ίδια η υπόσταση του ανθρώπου εξαρτώνται από το κατά πόσο θα αποκαταστήσουμε τη σχέση μας με τη φύση, το περιβάλλον και, φυσικά, την υπόλοιπη κοινωνία.

Δεν έχει απολύτως κανένα νόημα να σχεδιάσεις ένα κτίριο με όλες τις αρχές της αειφορίας αν μετά στο κτίριο εγκατασταθεί η πιο ακατάλληλη και ενεργοβόρα χρήση.

Θα πρέπει, επομένως, να υπάρχει μια ολιστική προσέγγιση σε όλα τα επίπεδα, από τον σχεδιασμό μέχρι την καθημερινή λειτουργία,  η οποία θα υιοθετηθεί από όλους τους εμπλεκόμενους, μηχανικούς, κατασκευαστές, διαχειριστές και ιδιοκτήτες.

Σε αυτή την ολιστική προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει σημαντικά η εισαγωγή της εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας αλλά και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης.   

Καθώς τα έργα εξελίσσονται, η τεχνητή νοημοσύνη διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση και την εκτέλεση. Ταυτόχρονα, η ενίσχυση του BIM με δυνατότητες AI θα μας παρέχει ενημερώσεις σε πραγματικό χρόνο και προληπτική συντήρηση, εξασφαλίζοντας σχολαστικό σχεδιασμό και παρακολούθηση. Η ΤΝ θα βοηθήσει στον προγραμματισμό, την κατανομή των πόρων και τη διαχείριση των κινδύνων, διατηρώντας τα έργα εντός χρονοδιαγράμματος και προϋπολογισμού.

Ένα από τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης είναι ότι μπορεί να βοηθήσει στον εξορθολογισμό των ροών εργασίας, να μας επιτρέψει να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί, να απομακρυνθούμε όλο και περισσότερο από τις διοικητικές διαδικασίες και να επικεντρωθούμε σε αυτά που είμαστε πολύ καλοί, σε θέματα σχεδιασμού. Να μας εξασφαλίσει ουσιαστικά περισσότερο ποιοτικό χρόνο για μελέτη, σχεδιασμό και έρευνα.

Έχετε ξεχωρίσει σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, ανάμεσά τους και στα Βραβεία «Αλουμίνιο & Αρχιτεκτονική», όπου το έργο σας P.180-186 διακρίθηκε στην κατηγορία Complexity. Πόσο σημαντική είναι για εσάς η συμμετοχή σε τέτοιες διοργανώσεις και πώς επηρεάζει την εξέλιξή σας;

Καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ θερμά όλους τους συντελεστές και όσους συμμετείχαν στα Βραβεία «Αλουμίνιο & Αρχιτεκτονική», καθώς ήταν πραγματικά μια μοναδική εμπειρία με πολλαπλά οφέλη για όλους.

Όσον αφορά το ερώτημά σας, θα δανειστώ τα λόγια του καθηγητή της σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Τάση Παπαϊωάννου, ο οποίος είχε αναφέρει πως «οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί αποτελούν την πιο καθαρή μορφή έρευνας και πειραματισμού γύρω από τα σύνθετα αρχιτεκτονικά ζητήματα, δίνοντας την ευκαιρία στον αρχιτέκτονα να οραματιστεί το κτίριο, ελεύθερος από τις συνηθισμένες δεσμεύσεις και να δοκιμάσει νέους δρόμους, ακόμη και ουτοπικούς, μακριά από την εμπορική-εργολαβική πραγματικότητα της αγοράς».

Φυσικά θα πρέπει να συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τη διενέργειά ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, ώστε να μην υπάρχει καμία αμφισβήτηση για το τελικό αποτέλεσμα, να υπάρχουν δηλαδή αναλυτικά τεύχη προκηρύξεων χωρίς κενά και περιθώρια για ερμηνείες, αξιόπιστες στελεχώσεις των κριτικών επιτροπών, μέσω αυστηρών κριτηρίων με αρχιτέκτονες, οι οποίοι να μπορούν να διατυπώσουν μια συγκροτημένη και κυρίως τεκμηριωμένη κριτική, έκθεση όλων των μελετών και ανοιχτή στο κοινό συζήτηση-κριτική των αποτελεσμάτων.

Όλοι οι Αρχιτέκτονες πρέπει να στηρίζουμε τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς με τη συμμετοχή μας σε αυτούς και την απαίτηση για τη δίκαιη βράβευση των μελετών από τις κριτικές επιτροπές και κυρίως την υλοποίηση των Α΄Βραβείων!