Τα τελευταία χρόνια, το αλουμίνιο έχει αναδειχθεί σε ένα υλικό-κλειδί για τα μεγάλα έργα. Τι σας “εντυπωσιάζει” ιδιαίτερα στη χρήση του και πώς βλέπετε να αλλάζει τον τρόπο που σχεδιάζονται τα σύγχρονα κτίρια;

Η αξία του αλουμινίου είναι πολυπαραμετρική και θα έλεγα καθοριστική για την υλοποίηση σύγχρονων και ανθεκτικών κτιρίων. Το αλουμίνιο συνδυάζει μοναδικά χαρακτηριστικά: είναι ελαφρύ αλλά με υψηλή μηχανική αντοχή, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για μεγάλα αρχιτεκτονικά ανοίγματα, και ταυτόχρονα συμβάλλει στη μείωση του στατικού φορέα, άρα και του συνολικού αποτυπώματος άνθρακα. Επιπλέον, διαθέτει εξαιρετικά υψηλή ανακυκλωσιμότητα – άνω του 95% χωρίς καμία απώλεια στις ιδιότητές του – στοιχείο που το καθιστά κατεξοχήν υλικό της κυκλικής οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Στην ερώτησή σας τώρα: ως πρωτοπόροι και ηγέτες στην ανάπτυξη «πράσινων» κτιρίων δεν «εντυπωσιαζόμαστε» εύκολα με τα κεκτημένα αλλά σκύβουμε το κεφάλι και προχωράμε προς τον επόμενο στόχο. Ο κλάδος του αλουμινίου έχει σίγουρα ενσωματώσει την αειφορία στη διαδικασία παραγωγής του και μας χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι στον πρώτο πράσινο ουρανοξύστη της χώρας – τον Πύργο Πειραιά – καταφέραμε σε συνεργασία με κορυφαίες βιομηχανίες και τοποθετητές του κλάδου αλουμινίου να δημιουργήσουμε ένα κτίριο τοπόσημο με μία όψη 10.000 τ.μ, όπου κεντρικό ρόλο έπαιξε το αλουμίνιο και η οποία (όψη), πέραν του ασύγκριτου για τα ελληνικά δεδομένα αισθητικού κάλλους, παρέχει εξαιρετικά αποτελέσματα σε μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Η τεχνολογία έχει ανοίξει νέους δρόμους για τη χρήση αλουμινίου. Ποιες καινοτομίες θεωρείτε ότι έχουν αλλάξει πραγματικά το παιχνίδι στην κατασκευή μεγάλων κτιρίων;

Βλέπουμε σήμερα καινοτομίες που παλαιότερα δεν υπήρχαν, όπως τα θερμοδιακοπτόμενα συστήματα που βελτιώνουν ουσιαστικά τις θερμικές επιδόσεις, τα modular και BIM-ready προφίλ που περιορίζουν τα απόβλητα κατασκευής, αλλά και την ενισχυμένη διαφάνεια – κρίσιμο όρο για τη βιωσιμότητα – μέσα από την αυξημένη διαθεσιμότητα EPDs (Environmental Product Declarations), που μας δίνουν τη δυνατότητα ουσιαστικής βελτιστοποίησης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Ωστόσο, η καινοτομία δεν περιορίζεται μόνο στην τεχνολογία, αλλά εκφράζεται και στον τρόπο που οργανώνουμε και υλοποιούμε τα έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Πύργος μας, ο οποίος από πλήρως αναξιοποίητος μετατράπηκε σε «πράσινο φάρο» που σήμερα φωτίζει το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στις κατασκευές. Εκεί η καινοτομία δεν ήταν ένα εντυπωσιακό άλμα, αλλά η συνειδητή απόφαση να μη μείνουμε στην τύχη, να δουλέψουμε με μεράκι και να αναζητήσουμε το ένα βήμα παραπέρα.

Έτσι, μέσα από τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την όψη – ο οποίος από μόνος του ανέβασε την ποιότητα των προτάσεων και ενσωμάτωσε απαιτήσεις αειφορίας, αναγκάζοντας τους συμμετέχοντες να τεκμηριώσουν υψηλές επιδόσεις ενεργειακού και περιβαλλοντικού façade performance – αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε τα διεθνή best practices για έργα αντίστοιχης κλίμακας. Δεν μείναμε στην πεπατημένη του κλασικού stick system, αλλά για πρώτη φορά στην Ελλάδα εφαρμόσαμε σε τέτοιο μέγεθος το unitized system: μια λύση καθιερωμένη στο εξωτερικό, αλλά καινοτόμα για τη χώρα μας.

Η σωστή οργάνωση υπήρξε καθοριστική. Επιστρατεύσαμε έμπειρη ομάδα façade engineering που συνεργάστηκε στενά με τους façade architects, ενώ όλο το έργο σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε με τη μέθοδο BIM – που αποτελεί και το μέλλον στον κλάδο. Η επιλογή του unitized system απέφερε σημαντικά αποτελέσματα: προ-κατασκευή στο εργοστάσιο με καλύτερο quality control, ελάχιστα απόβλητα χάρη στη μείωση λαθών, μικρότερο χρόνο παραμονής στο εργοτάξιο και μειωμένες πιθανότητες ανθρώπινου λάθους, αφού τα πανέλα έρχονται έτοιμα και απλώς τοποθετούνται και ασφαλίζονται επί τόπου.

Για εμάς, η ουσία της καινοτομίας βρίσκεται ακριβώς στη διαδικασία. Στην απόφαση να βγούμε από το comfort zone, να αναλάβουμε τον κίνδυνο και να δοκιμάσουμε κάτι νέο για την ελληνική πραγματικότητα – με πλήρη ανάλυση, μεθοδικότητα και τόλμη. Και το αποτέλεσμα δικαίωσε αυτή την επιλογή, αποδεικνύοντας πως η καινοτομία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά εργαλείο για πιο βιώσιμα, αποδοτικά και ποιοτικά έργα.

Η βιωσιμότητα είναι πλέον απαραίτητη στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Με ποιον τρόπο οι κατασκευές (ιδίως οι κατασκευές αλουμινίου) μπορούν να μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να ενισχύσουν την ενεργειακή αποδοτικότητα;

Καταρχάς, είναι απαραίτητο όλοι οι συντελεστές ενός έργου να εντάσσουν από πολύ νωρίς στην ατζέντα τους το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την ενεργειακή αποδοτικότητα ή, πιο ολιστικά, τη βιωσιμότητα. Με δεδομένο ότι η πλειονότητα των κατασκευών σήμερα αφορά ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων, οι ομάδες έργου οφείλουν να αναζητούν τρόπους βελτίωσης του αποτυπώματος σε όλη την αλυσίδα αξίας· από τη μείωση του waste κατά την αποξήλωση και απομάκρυνση παλαιών στοιχείων αλουμινίου έως και την παραγωγή και εγκατάσταση των νέων.

Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον Πύργο Πειραιά, του οποίου όχι μόνο η όψη ανακυκλώθηκε σε ποσοστό σχεδόν 99% αλλά μέσω του σωστού σχεδιασμού και της χρήσης αλουμινίου, πετύχαμε μείωση της εισροής ηλιακής ακτινοβολίας κατά 44% – στοιχείο υπερκρίσιμο για το ελληνικό κλίμα – γεγονός που μεταφράζεται σε σημαντική μείωση του λειτουργικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Παράλληλα, επιλέξαμε προφίλ αλουμινίου με ανακυκλωμένο περιεχόμενο που έφτανε έως και το 60%. Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του οφέλους, αρκεί να σκεφτεί ότι για κάθε τόνο ανακυκλωμένου αλουμινίου, οι διεθνείς πηγές αναφέρουν περιπτώσεις εξοικονόμησης έως και 8–10 τόνων CO₂.

Τι βλέπετε να αναδύεται στον ορίζοντα για τη χρήση αλουμινίου στην αρχιτεκτονική; Υπάρχουν νέες τάσεις, δυνατότητες ή εφαρμογές που πιστεύετε ότι θα καθορίσουν το μέλλον των μεγάλων κτιρίων;

Η βιώσιμη αρχιτεκτονική αξιοποιεί σήμερα μια σειρά από στρατηγικές, όπως η επιλογή προφίλ με υψηλό ποσοστό ανακυκλωμένου περιεχομένου και η προμήθεια low-carbon αλουμινίου από παραγωγούς που χρησιμοποιούν ΑΠΕ, μειώνοντας το GWP (Global Warming Potential) έως και 30%. Παράλληλα, η ενσωμάτωση διαδικασίας LCΑ (Life Cycle Assessment), όσο το δυνατόν νωρίτερα, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση τουλάχιστον 10% στο GWP. Η χρήση συστημάτων σκίασης και θερμοδιακοπής συμβάλλει σε μειωμένα φορτία ψύξης και θέρμανσης και κατ’ επέκταση στην πιο αειφόρα λειτουργία του κτιρίου. Τέλος, πιστεύω ότι στο μέλλον θα μας απασχολήσουν και οι BIPV (Building-Integrated Photovoltaics) υαλοπίνακες οι όποιοι ενσωματωμένοι σε αλουμινένια συστήματα προσφέρουν ιδιοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μειώνοντας το λειτουργικό αποτύπωμα και αξιοποιώντας κατακόρυφες επιφάνειες.