Το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό, χωρητικότητας 40.000 θεατών και κατηγορίας 4 αστέρων σύμφωνα με την UEFA, επανασχεδιάστηκε πλήρως για να αναβαθμιστεί ενεργειακά, να ενσωματώσει τεχνολογικές εξελίξεις, να καλύψει τις σύγχρονες απαιτήσεις των διεθνών ομοσπονδιών και της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και παράλληλα να ανταποκριθεί στο όραμα της Π.Α.Ε. Παναθηναϊκός για ένα γήπεδο παγκόσμιας κλάσης, πολλαπλών χρήσεων, που λειτουργεί ως τοπόσημο για την περιοχή, ένα σύγχρονο βιώσιμο αθλητικό συγκρότημα που υιοθετεί τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.

Το νέο γήπεδο είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπου η εγκατάσταση μιας μεγάλης αθλητικής εγκατάστασης σε μια υποβαθμισμένη περιοχή της πόλης αποτελεί καταλύτη για τη ριζική αναβάθμιση της περιοχής σε όλα τα επίπεδα.

Όσον αφορά τις αρχές σχεδιασμού του νέου γηπέδου θα πρέπει να σημειώσουμε πως σήμερα τα γήπεδα έχουν εξελιχθεί σημαντικά. Η βιωσιμότητά τους εξαρτάται από τον πολυλειτουργικό χαρακτήρα τους, ώστε να παραμένουν ενεργά και σε ημέρες που δεν διεξάγεται μια αθλητική διοργάνωση.

Επομένως, εκτός από την υιοθέτηση των αρχών της αειφορίας, έχει επιλεχθεί η ενσωμάτωση στον σχεδιασμό τριών βασικών στοιχείων που διασφαλίζουν τη δημιουργία εμπειριών, τη σύνδεση με τον τόπο και την προετοιμασία για το μέλλον.

Η εμπειρία της ψυχαγωγίας έχει σήμερα περισσότερο από ποτέ κοινωνικά χαρακτηριστικά, οπότε οι υποδομές και οι χώροι που επιτρέπουν στους ανθρώπους να αναμειγνύονται, να αλληλοεπιδρούν και να αναπτύσσουν σχέσεις είναι ζωτικής σημασίας.

Η σύνδεση ενός γηπέδου με τον τόπο του έργου, φυσική, χωρική και πολιτιστική αλλά και με τους κατοίκους, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στον σχεδιασμό μεγάλων αθλητικών εγκαταστάσεων.

Κατά τη διάρκεια των μελετών του νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί στο γεγονός πως, όπως σε όλες οι μεγάλες αθλητικές εγκαταστάσεις, από τη δομή του, δεν μπορεί να μειώσει το αποτύπωμά του, γι’ αυτό και όλος ο σχεδιασμός έχει βασιστεί στις αρχές της βιωσιμότητας και της αειφορίας και συνοδεύεται με εκτεταμένη χρήση πρασίνου, τόσο στην άμεση περιοχή του γηπέδου όσο και στον ευρύτερο τόπο που θα το φιλοξενήσει. Το παθητικό γήπεδο, άλλωστε, είναι μια από τις πιο προωθημένες εκδοχές στον τομέα των κατασκευών που επιτυγχάνει εξοικονόμηση ενέργειας. Το αναμφισβήτητο προτέρημα αυτού του τύπου κτιρίου συνίσταται στο γεγονός ότι δαπανά χαμηλά ποσοστά ενέργειας χάρη στον καλό προσανατολισμό, την ισχυρότατη μόνωσή του και σε διάφορες τεχνικές διευθετήσεις. Αν σκεφθεί δε κανείς τη διάρκεια ζωής του κτιρίου, επιτυγχάνεται σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας.

Βασική συνθετική πρόθεση της μελέτης είναι να παραχθεί ένα κτίριο με βιοκλιματικές αρχές σχεδιασμού. Η αναζήτηση και η χρήση σύγχρονων δομικών υλικών με όσο το δυνατόν μικρότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον αποτέλεσαν κυρίαρχο στόχο στον σχεδιασμό.

Ιδιαίτερη σημασία στη δημιουργία ενός ενεργειακού κτιρίου, ενός ενεργειακού γηπέδου, έπαιξαν οι νέες σύγχρονες όψεις του γηπέδου. Η νέα δικέλυφη / αεριζόμενη όψη, με την εγκατάσταση μιας διάτρητης πολυεστερικής μεμβράνης, που βελτιώνει τη θερμική και την ηχομονωτική συμπεριφορά του εξωτερικού φλοιού του γηπέδου και ταυτόχρονα παράγει μια ενεργή όψη (active façade), αλλά και η 5η όψη του γηπέδου, με τελική επικάλυψη από σύνθετα πάνελ αλουμινίου λευκού χρώματος, ενός υλικού με οικολογικά χαρακτηριστικά που παράγει μια ενιαία και ομοιογενή λευκή οροφή που ίπταται επάνω από το γήπεδο και σε συνδυασμό με τη συνολική δομή της επικάλυψης του στεγάστρου έχει αυξημένες ηχοαπορροφητικές ιδιότητες, που επιτρέπουν τον περιορισμό της ηχορύπανσης και την ενσωμάτωση φωτοβολταϊκών πανέλων για ενεργειακή αυτονομία.

Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί πως η μελέτη έχει υιοθετήσει όλες τις αρχές και κατευθύνσεις του προγράμματος της FIFA, GREEN GOAL, που εστιάζει στον περιορισμό της κατανάλωσης πόσιμου νερού για το πότισμα του αγωνιστικού χώρου και τη χρήση του βρόχινου νερού, τη μείωση των απορριμμάτων και την ενθάρρυνση της ανακύκλωσης υλικών, την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού ενεργειακού μοντέλου με την ενσωμάτωση φωτοβολταϊκών πανέλων και την ενθάρρυνση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς από τους θεατές.

Η ποιότητα της ανθρώπινης ζωής και, δίχως καμία υπερβολή, η ίδια η υπόσταση του ανθρώπου εξαρτώνται από το κατά πόσο θα αποκαταστήσουμε τη σχέση μας με τη φύση, το περιβάλλον και φυσικά την υπόλοιπη κοινωνία. Δεν έχει απολύτως κανένα νόημα να σχεδιάσεις ένα κτίριο με όλες τις αρχές της αειφορίας αν μετά στο κτίριο εγκατασταθεί η πιο ακατάλληλη και ενεργοβόρα χρήση. Θα πρέπει, επομένως, να υπάρχει μια ολιστική προσέγγιση σε όλα τα επίπεδα, από τον σχεδιασμό μέχρι την καθημερινή λειτουργία, η οποία θα υιοθετηθεί από όλους τους εμπλεκόμενους, μηχανικούς, κατασκευαστές, διαχειριστές, ιδιοκτήτες, αθλητές και θεατές.