Συνέντευξη Μανώλη Μπόγρη / Αρχιτέκτονας Μηχανικός
BIM EXPERT, Γεν. Δ/ντής EB/ARCHITECTS

Μανώλης Μπόγρης: «Η μεγαλύτερη πρόκληση παραμένει στον ανθρώπινο παράγοντα, σε επίπεδο τόσο τεχνογνωσίας όσο και αντιλήψεων»

Ένας από τους κορυφαίους ομιλητές στο 15ο Συνέδριο «Αλουμίνιο & Αρχιτεκτονική» της Energy Marketing, μιλά στο alumini για το ΒΙΜ και τις εφαρμογές του, που αλλάζουν τα δεδομένα στη σύγχρονη αρχιτεκτονική.

Τι είναι το BIM;

Tο Building Information Modeling είναι η διαδικασία δημιουργίας και αξιοποίησης ενός ψηφιακού τρισδιάστατου αντιγράφου-μοντέλου του έργου που πρόκειται να μελετήσουμε, να κατασκευάσουμε ή και να λειτουργήσουμε.

Η διαφορά του σε σχέση με ένα τρισδιάστατο μοντέλο, που δεν είναι προϊόν της διαδικασίας BIM, είναι ότι αυτό δεν αποδίδει μόνο τη γεωμετρία των επιμέρους στοιχείων του έργου, αλλά επιτρέπει την ενσωμάτωση δεδομένων στα στοιχεία αυτά, τα οποία έχουν σχέση με τον ρόλο και τη «συμπεριφορά» των ανάλογών τους στον πραγματικό κόσμο. Με άλλα λόγια, ένα υποστύλωμα στο μοντέλο BIM έχει δεδομένα που προσδιορίζουν τη «στατική του επίδοση», όπως ένα παράθυρο έχει δεδομένα που συνδέονται με την ενεργειακή απόδοσή του ή την ποσότητα του ηλιακού φωτός που επιτρέπει να διεισδύσει στον χώρο.

Με αυτόν τον τρόπο, το μοντέλο BIM μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ανάλυση, προσομοίωση, συντονισμό, κοστολόγηση, χρονικό προγραμματισμό κοκ, στον «ασφαλή» ψηφιακό χώρο, και να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο αστοχιών σε επίπεδο ποιότητας και αποκλίσεων και σε επίπεδο χρονικού και οικονομικού προγραμματισμού, κατά την πραγματική κατασκευή.

Επομένως, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το BIM είναι ένα εργαλείο;

Το BIM είναι μια μέθοδος, μια διαδικασία, η οποία υποστηρίζεται από ένα «οικοσύστημα» εργαλείων, που μοιράζονται σε τρεις μεγάλες ομάδες:

Σε αυτά που χρησιμοποιούμε για να δημιουργήσουμε τα τρισδιάστατα μοντέλα BIM (BIM “Authors”), όπως είναι για παράδειγμα το Revit, το Archicad και το TEKLA, σε αυτά που χρησιμοποιούμε για να διαχειριστούμε και να εκτελέσουμε πρόσθετες εργασίες επί των μοντέλων, χωρίς να επέμβουμε στη γεωμετρία και τα δεδομένα τους (BIM “Managers”), όπως είναι το Navisworks, το SOLIBRI και το BEXEL MANAGER, και σε αυτά που θα χρησιμοποιήσουμε μόνο για να δούμε τα μοντέλα, για να αντλήσουμε πληροφορίες από τη βάση δεδομένων τους, να συνεργαστούμε επί αυτών ή και να ελέγξουμε και να σχολιάσουμε την «ποιότητά» τους, όπως είναι παραδείγματος χάριν το Navisworks Freedom, το BIMx, το ΒΙΜ 360 Docs και άλλα.

Πώς μπορεί το ΒΙΜ να βοηθήσει στην κατασκευή ενός έργου;

Το ΒΙΜ μπορεί να βοηθήσει σε όλον τον «κύκλο ζωής» ενός έργου, σε όλες τις φάσεις της μελέτης, κατά την κατασκευή και παράδοσή του στον κύριο του έργου, αλλά και κατά τη λειτουργία και συντήρησή του.

Ως ολιστική διαδικασία θα αποφέρει οφέλη που σωρευτικά θα οδηγήσουν στην αναβάθμιση του κλάδου μας συνολικά και στη μετάβαση της αγοράς σε ένα υψηλότερο επίπεδο.

Ας πάρουμε κάθε περίπτωση χωριστά. Πώς χρησιμεύει το BIM στον μελετητή;

Σε πολλά επίπεδα, τα χαρακτηριστικότερα των οποίων είναι:

  • Η οπτική αντίληψη και αξιολόγηση των μορφολογικών χαρακτηριστικών της προτεινόμενης αρχιτεκτονικής λύσης σε τρεις διαστάσεις με αξιοποίηση εργαλείων που, εκτός από τις «φωτορεαλιστικές» απεικονίσεις, μπορεί να συμπεριλαμβάνουν το Virtual και το Augmented Reality, το 3D Printing κοκ.
  • Η ταχύτερη λήψη αποφάσεων, η οποία διευκολύνεται από την άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες που συνδέονται με αυτές και είναι ενσωματωμένες στη βάση δεδομένων των αντικειμένων του μοντέλου.
  • Η παραγωγή τεχνικών σχεδίων και πινάκων που όταν εξάγονται από ένα πλήρες και συντονισμένο μοντέλο τότε είναι και αυτά εξ ορισμού πλήρη, ακριβή και συντονισμένα.
  • Η βελτιστοποίηση στην επικοινωνία και τον συντονισμό των επιμέρους μελετητών, η οποία διευκολύνεται από τη χρήση διαδικτυακών εργαλείων επικοινωνίας και εναπόθεσης της ηλεκτρονικής πληροφορίας σε Κοινόχρηστα Περιβάλλοντα Δεδομένων (Common Data Environment-CDE).
  • Ο περιορισμός της σπατάλης σε «πόρους» και χρόνο με τη βελτίωση της δια- λειτουργικότητας, που προκύπτει από το γεγονός ότι τα εργαλεία ΒΙΜ υποστηρίζονται από το πρωτόκολλο IFC, που επιτρέπει την άμεση «συνεργασία» και μεταξύ τους ανταλλαγή πληροφοριών.

Με απλά λόγια, με την εφαρμογή του BIM, από όλες τις ειδικότητες, δίνεται η δυνατότητα αξιοποίησης του μοντέλου ως κοινής βάσης για την ανάλυση και εκπόνηση των επιμέρους μελετών, το οποίο «κοινοποιούμενο» σε όλους τους συντελεστές του και εξελισσόμενο από στάδιο σε στάδιο συμβάλλει καθοριστικά στην εξοικονόμηση πόρων και την αποφυγή λαθών.

Πώς βοηθά το ΒΙΜ τους κατασκευαστές και τους εργολάβους; Μπορεί να μειώσει το κόστος της κατασκευής;

Κατ’ αρχήν, με την τρισδιάστατη απόδοση των κατασκευών και με την αξιοποίηση των δεδομένων, το ίδιο το μοντέλο βοηθά στη γρηγορότερη και καλύτερη κατανόηση του έργου.

Με τη χρήση εξειδικευμένων εργαλείων BIM, οι κατασκευαστές και εργολάβοι μπορούν να εκτελέσουν ακριβέστερες προμετρήσεις, που συνδέονται δυναμικά με ποσότητες που εξάγονται από το μοντέλο, ή να εξετάσουν και να αξιολογήσουν με μεγαλύτερη ταχύτητα και αξιοπιστία εναλλακτικές επιλογές, που έχουν επίπτωση στο κόστος κατασκευής (Value Engineering).

Βοηθά, επίσης, στον έλεγχο των μελετών σε επίπεδο χωρικού συντονισμού των επιμέρους ειδικοτήτων και σε επιβεβαίωση της κατασκευασιμότητάς του εν μέρει και ως σύνολο.

Από το τελευταίο προέρχεται, πιστεύω, και η μεγαλύτερη προοπτική εξοικονόμησης, δεδομένου ότι τα προβλήματα συντονισμού αποτελούν το βασικότερο αίτιο καθυστερήσεων, αστοχιών και ασκόπως επαναλαμβανόμενων εργασιών στο εργοτάξιο.

Εκτός από τους κατασκευαστές και τους αρχιτέκτονες, μπορεί το ΒΙΜ να είναι ωφέλιμο και για τους ιδιοκτήτες/χρήστες ενός κτιρίου;

Οπωσδήποτε, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι η φάση της λειτουργίας απορροφά το 80% περίπου του συνόλου των δαπανών που απαιτούνται στον συνολικό κύκλο ζωής των οικοδομικών έργων.

Η λειτουργία και συντήρηση είναι το στάδιο κατά το οποίο η πληροφορία και η άμεση πρόσβαση σε αυτήν είναι καθοριστικής σημασίας και από αυτό απορρέει η μεγάλη υπόσχεση εξοικονόμησης από την εφαρμογή του BIM. Ειδικότερα τώρα, που η εφαρμογή του Internet of Things (ΙοΤ) επιτρέπει την άμεση πρόσβαση σε δεδομένα πραγματικής επίδοσης των στοιχείων και του εξοπλισμού που απαρτίζουν το έργο, έχουμε τη δυνατότητα να διαμορφώσουμε δυναμικά «ψηφιακά δίδυμα» (Digital Twins) του εν λειτουργία κτιρίου και να επιταχύνουμε τον χρόνο αντίδρασης λήψης αποφάσεων σε θέματα λειτουργίας, συντήρησης και εξοικονόμησης πόρων και ενέργειας.

Το κάνετε να ακούγεται κάπως «εύκολο». Είναι πράγματι έτσι;

Σε επίπεδο τεχνολογίας, προγραμμάτων και εξοπλισμού έχει γίνει θεαματική πρόοδος και όλα τα εργαλεία είναι στη διάθεσή μας. Η μεγαλύτερη πρόκληση παραμένει στον ανθρώπινο παράγοντα, σε επίπεδο τόσο τεχνογνωσίας όσο και αντιλήψεων. Πρέπει κατ’ αρχήν να αξιοποιηθεί και να ενσωματωθεί, κατά τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή του κλάδου μας, η αναντικατάστατη τεχνογνωσία και εμπειρία των μεγαλύτερων σε ηλικία μηχανικών, που δεν έχουν την ίδια ευχέρεια με τις νεότερες γενιές στις νέες τεχνολογίες. Μιλάμε συχνά για τη σημασία του “I” στο BIM, αναφερόμενοι στη διάσταση της πληροφορίας-Information, είναι όμως λάθος να ξεχνάμε πόσο καθοριστικό είναι το “B”, δηλαδή το “Building”, το «κτίζειν», η γνώση της κατασκευής. Αν λοιπόν δε γνωρίζεις να κτίσεις πραγματικά, δε θα μπορείς να «κτίσεις» και ψηφιακά και για αυτό θα πρέπει να επιμείνουμε στην άμεση και διαρκή συμμετοχή των έμπειρων στελεχών του κλάδου στη διαδικασία των αποφάσεων και των εφαρμογών που συνδέονται στο BIM, ώστε να γεφυρωθεί το διαπιστωμένο κενό που υπάρχει σήμερα, ανάμεσα σε όσα υπόσχεται η τεχνολογία και σε αυτά που πραγματικά χρειάζεται η οικοδομική βιομηχανία.

Ο Εμμανουήλ Μπόγρης είναι Αρχιτέκτονας, Γενικός Διευθυντής των EB/Architects, μιας αρχιτεκτονικής, μελετητικής ομάδας που έχει θέσει ως στόχο να γεφυρώσει στην πράξη το κενό ανάμεσα σε όσα προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία και καινοτομία και σε όσα πραγματικά χρειάζεται η οικοδομική βιομηχανία.

 

Σε 30 σχεδόν χρόνια μελετητικής εμπειρίας και 15 σχεδόν χρόνια εφαρμογής της μεθοδολογίας Building Information Modeling, ο Εμμανουήλ Μπόγρης και η ομάδα του είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε εμβληματικά έργα, όπως η ανακαίνιση & αναβάθμιση των Ολυμπιακών Αθλητικών Εγκαταστάσεων, μελέτης Santiago Calatrava, και το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, σχεδιασμού Renzo Piano.

 

Σήμερα, παρέχουν αρχιτεκτονικές υπηρεσίες και υπηρεσίες εφαρμογής της τεχνολογίας ΒΙΜ για μερικά από τα σημαντικότερα σε εξέλιξη έργα, όπως η επέκταση της Γραμμής 4 του Μετρό, το έργο ανάπλασης του «Ελληνικού», το Μουσείο του Έλληνα Ναυτικού «Οδυσσέας», ο «Πύργος του Πειραιά» και πολλά ακόμη.